Opnieuw las ik een boek van Suzanna Jansen. Haar nieuwste
boek, Wael, was toptitel bij onze
bibliotheek. Het trok mijn aandacht en het bleek een heel boeiend verhaal.
(Lees hier
mijn recensie). Toen ik het uit had, hoorde ik dat de schrijfster binnenkort naar
Naaldwijk komt voor een lezing.
Dat bracht mij ertoe om direct nóg maar een boek van haar te lezen. Omdat haar bestseller,
Het pauperparadijs, niet direct
beschikbaar was, koos ik voor Ondanks de
zwaartekracht. Ook dit boek heb ik
van begin tot eind met veel genoegen gelezen.
De patatsnijmachine. Met dat beeld begint het boek. Op de
middelbare school vragen leerlingen zich af: gaan wij een standaardopleiding
volgen zonder risico’s of durven wij onze dromen te volgen en kiezen wij voor
iets buiten de veilige kaders? Dat beeld zien we terug bij de drie
hoofdpersonen in het boek. Ieder mens heeft ambities. Durven we die na te
streven of kiezen we voor de gebaande weg? Die vaak ook de weg van de minste
weerstand is.
De verteller van het verhaal, de schrijfster zelf, kijkt
vanuit een kraakwoning op de elfde verdieping van een kantoortoren langs de
A10, uit over Amsterdam. Aan de ene kant
de binnenstad, met bekende plaatsen vanuit een heel ander perspectief. Door de
ramen aan de andere kant kijkt ze uit over de westelijke tuinsteden, alle even
regelmatig geordend en ingericht. Woonblokken en straten als op ruitjespapier
getekend. Ze gaat op zoek naar degene die deze wijken ontworpen heeft. Het gaat
om Cornelis van Eesteren (1897-1988), die op zoek gaat naar meer uitdaging dan
hij in het aannemersbedrijf van zijn vader in de Alblasserwaard kan vinden. Hij
studeert in binnen- en buitenland, ontmoet interessante mensen, maakt kennis
met de futuristische stroming en ontwikkelt zo zijn eigen visie op stedenbouw.
Niet de traditie is bepalend, maar functie en logica van een bouwwerk. Het
leven en werk van Van Eesteren wordt op een boeiende manier beschreven, met al
zijn ups en downs.
De tuinstad Slotermeer, waar de schrijfster (geboren in 1964)
opgroeide, was gebouwd volgens het ontwerp van Van Eesteren. Een wijk van uniforme
woonblokken, doorsneden met kaarsrechte wegen, met plaats voor auto’s,
fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. En groenstroken met speeltuintjes
en bloemenperken. Maar midden in die wijk (tegenover een bushalte, vlakbij de
basisschool) was iets wat er uitzag als een winkel. Compleet met etalage. Daar
was de balletschool van Steffa Wine. Een houten poppetje verbeeldde een
danseresje. Dat intrigeerde de jonge Suzanna. Ze staat er regelmatig naar te
kijken en bij te fantaseren. Het paste niet zo in die keurig geordende, beetje
fantasieloze wijk. De persoon van Steffa Wine (1913-1991) laat de schrijfster
niet los. En daarom gaat ze voor dit boek op zoek naar informatie over haar. Ze
spreekt onder andere met Steffa's dochter en doorzoekt allerlei archieven. Zo vormt
zich een interessant beeld van deze bijzondere vrouw. Wie was zij, met wie had
zij contact, hoe verging het haar in de oorlog en verder. Ook zij had een droom
en ambities.
De schrijfster zelf probeert uit alle macht háár droom
(balletdanseres worden) te realiseren. Met de beperkte middelen thuis (les
nemen bij Steffa Wine was onhaalbaar) doet ze haar best. Zelfs als dit fysiek
het uiterste van haar vergt. Geen mogelijkheid laat ze onbeproefd, ze is een
echte doorzetter.
Drie mensen die een droom hebben, meer uit het leven willen
halen dan de standaard (denk aan de patatsnijmachine). Suzanna Jansen
beschrijft in één boek de levensloop van deze drie personen. Dat doet ze op een
heel knappe en aansprekende manier. Telkens met goede cliffhangers, zodat je
wilt blijven lezen. Dat ze bij haar onderzoek niet over één nacht ijs is
gegaan, bewijzen de negen pagina’s met bronnen. Het maakt mijn respect voor
haar prestatie alleen maar groter.
Ondanks de
zwaartekracht verscheen in 2017 bij Uitgeverij Balans in Amsterdam. Het
boek telt 271 pagina’s en bevat 16 pagina’s met foto’s en illustraties. ISBN
978 94 600 37610.
Er staat een interessant interview met de schrijfster op lezen.tv. Bekijk het hier.
Er staat een interessant interview met de schrijfster op lezen.tv. Bekijk het hier.