Op nog geen 500 meter van ons huis in Monster ligt, midden
in de woonwijk, een grafheuvel. In de
hoek van een grasveldje, tussen bosschages, achter een hek, leiden negen treden
naar een gebouwtje. Boven de houten toegangsdeur staat het jaartal 1847. Je
moet het weten, anders loop je er zo aan voorbij. Op Open Monumentendag staan
het hek en de houten deur open en kun je een blik naar binnen werpen. Daar
staat, een beetje schots en scheef, een aantal doodskisten, grote en kleine. Er
wordt verteld dat hier een oud-burgemeester van Monster begraven ligt, Leon Herckenrath
(1800-1861), met zijn vrouw, enkele van zijn kinderen en nog een paar andere
personen. In 1847 aangelegd als een grafkelder in de duinen, ligt de ‘kelder’
nu als een heuvel in de woonwijk.
Het heeft iets mysterieus, zo’n grafkelder in je woonwijk.
Ook verderop richting het centrum van Monster, herinneren straatnamen en
gebouwen aan deze geschiedenis. Aan de Herenstraat lag vroeger het landgoed
Geerbron, vele jaren de residentie van de familie Herckenrath. Als je door de
Herenstraat loopt, zie je zijstraten met de namen Geerbronhof en
Herckenrathstraat. Ook is bekend achter welke gevels zich het toenmalige
landgoed bevond.
Het was voor mij een grote en aangename verassing, dat het
boekenweekgeschenk 2020 aandacht besteedt aan deze Leon Herckenrath. In 95
bladzijden beschrijft Annejet van der Zijl het verhaal van Leon en zijn
familie. Leon heeft een roerige levensloop gehad. Het wordt door de schrijfster
op een boeiende en informatieve manier verteld.
Op 20-jarige leeftijd vertrekt Leon naar Amerika. Hij
belandt in de stad Charleston, in de staat South-Carolina. Dankzij
voorbereidend werk kan Leon aan de slag als consul en heeft hij een adres voor
de eerste opvang. Een goede uitgangspositie, beter dan die van veel andere
landverhuizers.
Maar dan wordt hij ziek. Hij wordt verzorgd door een
negenjarig slavinnetje van zijn gastheer. Dankzij haar goede zorgen herstelt
hij. Hij vat genegenheid op voor het donkere meisje, Juliette. Maar omdat de
slavernij in de zuidelijke staten nog niet is afgeschaft, is een normale
relatie onmogelijk. Leon laat zich hierdoor niet weerhouden en zoekt wegen om
zijn liefde gestalte te geven. Dat lukt lange tijd, maar als gevolg van
veranderende wetgeving en sentimenten wordt het steeds moeilijker. Op den duur
wordt het bijna onmogelijk om op deze voet door te gaan en verzint hij middelen
om het gezin (er zijn inmiddels meerdere kinderen geboren) naar Nederland over
te brengen. In 1835 is het gezin weer herenigd en vestigt het zich op Geerbron.
De donkere vrouw en kinderen vallen op in Monster, mensen gaan voor hen aan de
kant in plaats van andersom. Nu kan ook het huwelijk tussen Leon en Juliette officieel
voltrokken worden. Er volgen goede jaren, al zijn zorgen en ziekte nooit ver
weg.
Annejet van der Zijl heeft zich echt verdiept in deze
geschiedenis, zoals ook blijkt uit een interview wat ik met haar las. Deze
werkwijze typeert haar, zoals dat ook blijk uit haar eerdere boeken. Ze weet de
feitelijke geschiedenis van (in dit geval) Leon Herckenrath te verbinden met
nuttige en interessante informatie over tijd en plaats waarin het verhaal speelt.
Zo krijgen we een goed beeld van de stad Charleston, de slavernij, en de
geschiedenis van Monster.
Er komt, zo las in ergens, over enige tijd nog een
uitgebreidere beschrijving van deze bijzondere geschiedenis. Ik kijk er naar
uit!
Leon en Juliette, geschreven door Annejet van der Zijl, telt
95 pagina’s en is het boekenweekgeschenk 2020. Uitgegeven bij Querido, ISBN
9789059655133.
Lees hier
wat Lalagè over dit boekje schreef.
Lees hier
het interview met de schrijfster in Het Parool.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten